Betere zonsondergangen fotograferen

Elke dag komt de zon op en elke dag gaat de zon ook weer onder. Dan heb je dat op een keer toch wel gezien, zou je zeggen. Maar nee, zonsopkomsten en (nog veel meer) zonsondergangen, zijn zo ongeveer de populairste onderwerpen in de fotografie. Het zou zomaar kunnen dat mooie zonsondergangen bij veel mensen het verlangen opwekt om dat vast te leggen. Om het op die manier vast te kunnen houden. Niet onwaarschijnlijk dat juist daarom natuurfotografie zo vreselijk favoriet is bij veel fotografen.

Gelukkig heb voor het vastleggen van een zonsondergang niet meteen hele dure of speciale fotoapparatuur nodig. En daarmee is een zonsondergangfoto voor velen toegankelijk. Dat maakt ook dat een zonsondergang maar zelden in een portfolio terecht komt. Bijna iedereen heeft er wel eentje, dus bijzonder is het nu ook weer niet.

Toch kom ik zelf nogal eens een foto van een zonsondergang tegen om te beoordelen, zoals dat in onze Fotografie Praktijkschool gangbaar is. Op die manier heb je al snel in de gaten waar de moeilijkheid ligt bij het vastleggen van een zonsondergang. Dat zit niet zozeer in de instellingen van de camera. Nee, compositie is hierbij veel vaker het zwakke punt. Want het is niet genoeg om simpelweg een mooi gekleurde lucht op de foto te zetten. De kunst is om een prachtige wolkenlucht te presenteren in een aantrekkelijk beeld.

Hieronder geef ik je een vijftal tips om betere zonsondergangen te fotograferen.

De planning

Met behulp van een goede planning ben je in staat om een goede zonsondergang te voorspellen. Is het jou weleens overkomen dat je stond te kijken naar de perfecte zonsondergang, jezelf realiserend dat je de camera nog niet gebruiksklaar hebt? In de luttele minuten die volgen kun je nog wel snel proberen om de boel op te zetten, maar je bent feitelijk al te laat. Het moment is voorbij. Het mooie licht is weg. Hoe geweldig mooi een zonsondergang en het bijbehorende licht ook kan zijn, het is echt met enkele minuten gepasseerd. Daarom is het nodig om vooraf te weten welke locatie je gebruikt, om je camera goed op te zetten en dan te wachten op de lichtshow die komen gaat.

Het geduld

Wees geduldig en wacht. Wacht op het licht. Denk niet bij de eerste paar foto’s dat je het beste hebt gehad. Het moment dat de zon achter de horizon verdwijnt is magisch, maar het is niet alles. Daarna kan nog een hele lichtshow volgen. Met name wanneer er hoge bewolking aanwezig is. De verdwenen zon werpt vanachter de horizon nog licht op de onderkant van de wolken. En dat kleur heel vaak op een bijzonder mooie wijze. Dat hoeft niet meteen te gebeuren, maar kan gemakkelijk 20-30 minuten later nog komen. Je zit dan al middenin het blauwe uurtje. En omdat er dan weinig licht beschikbaar is worden de sluitertijden steeds langer. Denk vooraf dus om een goed statief.

De voorgrond

Een zonsondergang fotograferen met een lege vlakte voor je kan heel mooi zijn. Maar dat duurt maar even. Want dan mis je iets. Een voorgrond. Een object in de voorgrond. Even ben je nog betoverd door het mooie licht, maar later zal de lege voorgrond des te harder opvallen. Concentreer je daarom niet alleen op de lucht, maar ook op de voorgrond. Dat hoort ook bij een goede voorbereiding. Zoek daarbij naar objecten die boven de horizon uitkomen. Zoals een molen, een alleenstaande boom, een bijzonder gebouw. Visualiseer het object als een silhouet, want zo komt het uiteindelijk in je beeld. Het hoeft geen groot deel van je foto in beslag te nemen, maar het geheel maakt de lucht des te indrukwekkender. Daarnaast geeft het de kijker ook heel mooi een rustpunt in beeld waar het oog op blijft hangen. Want dat is iets wat in een lucht niet lukt.

De kleuren

Vervul je foto met kleur. Tijdens een zonsondergang heb je te maken met hele warme en rijke kleurschakeringen. Het is mooi om het beeld met zoveel kleur te vullen. Het grote nadeel van een zonsondergang is dat de lucht wel mooi belicht is, maar de voorgrond vaak als een soort silhouet in beeld komt. En waar silhouet is, is geen kleur. Vaak wordt een landschap gefotografeerd volgens de regel van derden. Maar dat betekent dat een derde deel van het beeld erg donker wordt. Vergeet in zo’n geval deze compositieregel! Laat de lucht de algehele compositie overheersen en vul het beeld met alle rijke kleuren van de zonsondergang.

Maak gebruik van water

Indien je de mogelijkheid hebt om een waterpartij te betrekken in de compositie van je foto, aarzel dan niet maar maak er gebruik van. Zorg dat je dichtbij het water bent. Doe je dat niet, dan krijg je alsnog teveel donkere delen in je beeld en mis je het grote voordeel van de reflectie. Probeer bij de watergrens te komen of in elk geval zo dichtbij mogelijk. Wanneer je de reflectie vangt in het beeld zal de voorgrond de kleuren van de lucht op een zachtere manier teruggeven.

Tot slot

Hier heb je mijn vijf eenvoudige maar toch beeldbepalende tips waarmee je een fraaie zonsondergang fotografeert. Deze keer gaat het niet zozeer om de techniek. Natuurlijk is die ook belangrijk, maar dat is weer voor een ander artikel.

Het is niet moeilijk om een mooie lucht te fotograferen. Maar het is wel een uitdaging om een zonsondergang vast te leggen die uitsteekt boven de rest van alle andere zonsondergangen!