Compositie in de hand

De fotograaf bepaalt de compositie van de foto die hij/zij gaat maken door te bepalen welke elementen wel en welke niet in de foto komen. De fotograaf kiest het onderwerp en denkt na over de plaatsing van het onderwerp, evenals wat wel of niet opgenomen wordt in de voor- en achtergrond. Heel veel vlugge, bijna onbewuste beslissingen bepalen hoe de compositie wordt van iets dat het oog raakt, het moment vastlegt of de kijker het beeld in trekt als het uiteindelijke beeld zichtbaar is. Deze eigenschap kun je door de tijd heen ontwikkelen. Hoe meer je met iets bezig bent, hoe beter je er in wordt.

Heb je een zoomlens dan kun je door in- of uitzoomen bepalen welke delen wel en niet in het beeld komen. In andere gevallen zul je zelf moeten bewegen om dit voor elkaar te krijgen. Hoewel dit hetzelfde lijkt, is dat het toch niet. Het geheim daarvan zit in de beeldhoek. Probeer het maar eens uit. Laat je dus niet altijd verleiden door de zoomfunctie te gebruiken, maar verplaats jezelf ook.

Hoewel compositie tot op een bepaalde hoogte heel subjectief is, zijn er enkele (oude) basisregels die je kunnen helpen met een goede compositie. Deze principes worden al generaties lang gewaardeerd en gedeeld door fotografen, artiesten en schilders.

De Principes van Compositie

De Regel van Derden is de bekendste regel als het gaat om de compositie. Deze wordt al eeuwen lang gebruikt in diverse uitingen en heeft nog steeds zijn waarde. Dit principe zegt dat de fotograaf het beeld in 9 gelijke delen moet verdelen. Dat gaat gemakkelijk met behulp van 2 horizontale en 2 verticale lijnen. Het is de bedoeling om het hoofdonderwerp van de foto op een kruispunt van deze lijnen te positioneren.

De theorie achter dit principe is het idee dat het belangrijkste focale punt (het onderwerp, je model, de ogen, …) uit het midden wordt geplaatst waardoor het beeld meer spanning krijgt.

Misschien vind je wel dat een principe zoals de Regel van Derden heel rigide en inflexibel voor je is, toch valt dat in de praktijk heel erg mee. Ik vind dat het juist richting geeft aan je creativiteit. Wanneer je de Regel van Derden toepast heb je nog steeds veel opties open om het definitieve beeld te maken. Uiteindelijk ben jij natuurlijk de fotograaf en bepaal jij hoe het beeld wordt. En komt het er echt op aan, dan staat het je helemaal vrij om dit principe compleet te negeren in naam van de creativiteit.

Experimenteer met Compositie

Ik stimuleer andere fotografen altijd om veel verschillende foto’s te maken van het onderwerp. Dat zorgt ervoor dat je gaat experimenteren door de compositie steeds iets aan te passen. Je ziet meteen wat het effect op het uiteindelijke beeld is. Na verloop van tijd heb je jezelf aangeleerd om een onderwerp vanuit verschillende hoeken te bekijken en voel je al een beetje aan wat de beste beeldhoek voor een bepaalde compositie is.

Een fantastische manier om compositie te leren en te begrijpen is door goed te kijken naar het werk van fotograferen die beter zijn dan jij op dit moment. Zeker met internet is dat een fluitje van een cent. Maar vergeet ook de fotoboeken met werken van bekende fotografen niet. Of bezoek eens een tentoonstelling. Naast alle andere fotografische principes is compositie een gebied wat ik zorgvuldig bestudeer en ook blijf doen. Je raakt nooit uitgekeken!

Een goede compositie brengt je als fotograaf heel ver. Het is één van de meest basale principes die je kunt leren in de fotografie. Alle andere technische vaardigheden zijn zinloos als de juiste compositie ontbreekt. Maar andersom kan een foto met een goede compositie, maar verder technisch belabberd in elkaar steekt toch als een geweldige foto gekenmerkt worden.

Een goede compositie moet je najagen! Het zal wellicht niet in één dag geleerd zijn, maar met de tijd zul je er beter in worden. Elke fotosessie, elke foto weer. Hoe meer je er mee bezig bent, hoe beter je er in wordt!