Compositie Tip – Leidende Lijnen

Compositie heeft in de fotografie een heel duidelijke rol: het moet de foto interessant maken. Voor de meesten van ons betekent interessant iets wat opvalt en wat de ogen trekt. Daarom wil ik hier in dit artikel eens aandacht besteden aan een heel gemakkelijke manier om dit in je beelden te bereiken. Door vormen en lijnen te gebruiken trek je de aandacht van de kijker als het ware het beeld in. En maakt het meer innemend. Met als resultaat: een aantrekkelijker en visueel interessanter beeld.

Wat is een leidende lijn?

Een leidende lijn is een lijn die het oog kan volgen het beeld in. Het kan de rand van iets zijn, de horizon of een interessant patroon. Mogelijke leidende lijnen kun je veel vinden in de natuur, maar ook gewoon in de wereld om je heen. Bijvoorbeeld de lijnen van een gebouw, een bloem, een wolk, de straat, noem maar op. Omdat deze lijnen puur een geometrische kwestie zijn, kun je ze gemakkelijk overal tegenkomen.

De foto hierboven is een perfect voorbeeld hiervan. In deze foto is de scheiding tussen land en water de leidende lijn. Dat zie je zowel links als ook rechts in beeld. Beide lijnen leiden je naar het einde van het meer, het einde van de wandeling.

Waarom zijn leidende lijnen belangrijk?

Wanneer je er goed over nadenkt, zijn interessante dingen interessant om een reden. Een persoon met een knalgele broek valt op, omdat de meeste mensen geen knalgeel dragen. Dit creëert een scherpe scheidslijn tussen de persoon en de achtergrond. Hetzelfde geldt wanneer je goed gebruik maakt van leidende lijnen. Je zorgt er zo voor dat het onderwerp er uitspringt door alle lijnen in het beeld daar naar te laten wijzen.

Regel van derden

De regel van derden is een eenvoudige regel om te bepalen waar je onderwerp in het beeld geplaatst moet worden. Veel onderzoek heeft uitgewezen dat we het prettig vinden wanneer het onderwerp op een derde in het beeld geplaatst wordt. Dat kan vanaf de bovenkant, onderkant of zijkant. Door het oog van de kijker te leiden naar een onderwerp wat op een van deze derden is geplaatst, creëer je een visueel interessant beeld om naar te kijken.

Hoe vind je een goede leidende lijn?

Om leidende lijnen uiteindelijk te zien in de setting is het nodig om de situatie van meerdere kanten te bekijken. Vanuit verschillende hoeken en met een verschillend perspectief. Soms zijn ze onzichtbaar in een bepaalde hoek, maar wel zichtbaar in een andere hoek. Soms moet je wat dichterbij je onderwerp komen om een leidende lijn functioneel te maken. Soms moet je juist verderaf. Kijk van boven. Kijk van beneden. Loop rondom je onderwerp en bekijk het van alle kanten.

Waar begint een leidende lijn het best?

Een goede leidende lijn kan praktisch overal beginnen. Maar vaak wel aan de zijkant van het beeld. Maar er zijn niet echt harde of duidelijke regels voor. Op het moment dat zo’n lijn ergens doorheen gaat, of ergens naar toe wijst zou deze goed kunnen werken. De beste manier om de effectiviteit van een leidende lijn te ontdekken is door een stapje terug te doen en de situatie bekijken. Let er op wat je ogen dan doen. Gaan ze door het beeld, via lijnen naar het onderwerp? Of krijg je het idee dat je ogen zoekende raken en blijven?

Gebruik vormen en lijnen voor andere doelen

Het interessantste deel van dit hele artikel is dat je vormen en leidende lijnen ook voor andere doelen kunt gebruiken. Soms kun je vormen gebruiken om het oog van de kijker stil te zetten in het beeld. Je kunt ze ook gebruiken om het kijkersoog weer uit het beeld te sturen. Afhankelijk van wat je bedoeling is zal de ene manier beter werken dan de andere. Dat is iets wat jij zelf per situatie moet (leren) beslissen. Leer te vertrouwen op je intuïtie!

Leidende lijnen kunnen niet klakkeloos bij elk beeld succesvol worden ingezet, maar in het algemeen maken ze je beeld een stuk sterker. Maar daar gebruik van als je het oog van de kijker door het beeld wilt sturen en je hebt een winnende combinatie. 🙂