De maan fotograferen

Eens in de zoveel tijd is het zover. Dan staan de media ineens bol van berichten over de Supermaan, een Bloedmaan en wat voor meer soorten er al niet zijn.

Maar de maan is er gelukkig het hele jaar door. Dag in, dag uit.De maan is een heel fascinerend hemellichaam. Al sinds mensheugnis wordt er naar gekeken met enorme verwondering. De maan is er (bijna) altijd en ook nog eens in heel verschillende verschijningsvormen.

Als het helderste hemellichaam in de nacht is de maan een object wat door elke fotograaf vastgelegd kan worden. Echter, een beetje planning en een goede voorbereiding maakt de kans op succes aanmerkelijk groter.

De maan is heel helder, maar niet helder genoeg om er zomaar een foto van te maken. De maan is een object wat verlicht wordt door de zon dus in vrijwel alle aspecten is de voorbereiding hetzelfde. Om een goed belichte foto te verkrijgen, eentje waarin de maan er niet zo plat als een dubbeltje uitziet, gaan we eerst een kijken naar het juiste materiaal.

Statief

Een vast basis en ondergrond voor je camera is essentieel om de maan vast te leggen en bewegingsonscherpte te voorkomen. Misschien kom je er in gunstige omstandigheden mee weg om een foto te maken vanuit de hand. Toch maak je de beste maanfoto door je camera en lens vast te zetten op een degelijk statief.

Tele(zoom)lens

Om het beeld goed te vullen is een telelens van belang. Ook hierbij geldt: hoe langer de brandpuntsafstand, hoe beter. Je hebt niet perse een lichtsterke lens nodig, omdat je vanaf het statief werkt. De voorkeur gaat uit naar een telelens van 300mm en/of meer.

Afstandsbediening

Dat kan een draadloze afstandsbediening zijn, of gewoon via de draad. Hoewel geen essentieel item, is het toch wel een handig ding om te hebben en te gebruiken en op die manier te vermijden dat je de camera moet aanraken. Heb je er geen, dan kun je altijd nog uitwijken naar de zelfontspanner op de camera.

Camera

Hoewel in principe elke camera voldoet, zal het met een compactcamera erg lastig zijn. Door het kleine formaat van de sensor en de hitteontwikkeling tijdens de opnames treedt snel ruis op. Een spiegelreflex of systeemcamera is hier gewenst. Gebruik vooral geen voorgeprogrammeerde instellingen, scene settings of automaat, want je camera is absoluut niet in staat om een goede lichtmeting van de maan te doen. Je werkt het beste in de M-stand. Uiteraard hebben je geografische positie en de fase van de maan een grote invloed op de te gebruiken instellingen. Daarnaast spelen het seizoen en de helderheid van de lucht ook een rol bij de juiste belichting.

ISO

Maak gebruik van een zo laag mogelijke ISO, en dan bedoel ik geen L-setting, bijvoorbeeld 100 of 200. Zodoende hou je de ruiswaarden zo laag mogelijk.

Diafragma

Omdat je crispy scherpe beelden wilt, gebruik je het best een optimaal diafragma, zoals f/8 – f/11 of in een uiterst geval f/16.

Sluitertijd

Uiteraard kan ik hier geen vast getal aangeven. Daarvoor zijn er teveel parameters. Waar je zeker rekening mee moet houden is de 600-regel waarmee de maximale sluitertijd uitgerekend kan worden (600 / (brandpunt * cropfactor) = maximale belichtingstijd in seconden).

Locatie

Iets wat gemakkelijk over het hoofd wordt gezien. Want de maan is overal zichtbaar, dus maakt het niet uit waar je staat. Fout. Een goede locatie is essentieel voor een goede maanfoto. In elk geval is het ideaal als je kunstlicht vermijdt, ook straatlantaarns en verkeer. Dat kan betekenen dat je naar de wat afgelegener wegen of plekken moet. Je achtertuin is meestal niet de beste plaats voor dit soort foto’s.

Aan de andere kant kun je ook proberen om juist de skyline van een stad mee te nemen in het beeld. Je moet dan zoeken naar een locatie die voldoende lichtjes in de skyline heeft om interessant te zijn. In dit geval zijn meerdere testfoto’s nodig voor de juiste belichting. Lukt het niet om die beide in één beeld te vangen, belicht dan apart en voeg de beelden later samen in Photoshop.

Het nabewerken van een maanfoto is niet moeilijker dan normaal. Speel wat met de witbalans en de juiste uitsnede. Vergeet niet om ook te kijken naar wat een zwart-wit versie van je beeld te bieden heeft.

De maan is absoluut een intrigerend en fascinerend onderwerp om te fotograferen. De maan is altijd in beweging, verder weg, dichterbij, groter en kleiner, halve maan, hele maan. Variatie genoeg.
Er bestaat geen perfect moment om de maan vast te leggen. Wees creatief en fotografeer de maan wanneer jij dat wilt!