Direct zonlicht leren gebruiken voor een betere foto

Een wijd verbreid misverstand waar veel beginnende fotografen mee kampen is het denkbeeld dat (veel) direct zonlicht hun grootste vriend is. Het lijkt heel logisch om te denken dat buiten fotograferen onder deze lichtomstandigheden niet meer is dan het richten van je camera en je hebt een goede foto. Maar juist het tegenovergestelde is waar.

Natuurlijk is het licht buiten iets wat je nodig hebt (uitzonderingen daargelaten). Behalve wanneer je niet begrijpt wat het doet met je foto en hoe je het moet gebruiken in je foto. Volg de tips die ik je hieronder ga geven en je zult zien dat je veel missers kunt voorkomen. Zoals foto’s met teveel contrast, gebrek aan detail in de lichtste delen, lens flare, onnatuurlijke kleuren of personen met dichtgeknepen ogen. Besteed wat tijd om deze tips in de praktijk te brengen. Het zal je fotografie zeker ten goede komen!

Op locatie

De eerste manier om direct zonlicht onder controle te krijgen is het begrijpen van de locatie waar je begint met fotograferen. Begin niet direct met foto’s te maken. Kijk eerst een goed naar de fysieke kenmerken van de plek.

• Misschien wel de eenvoudigste manier om direct zonlicht te elimineren is het plaatsen van je onderwerp in de schaduw. Je zult zien dat foto’s van je model er in de schaduw veel beter uit zien.
• Als er een natuurlijke schaduw beschikbaar is, kun je wellicht deze zelf maken. Probeer eens iets met een paraplu, of iets in de schaduw van een groot gebouw. Doe je macrofotografie of close-ups zoals bloemen of insecten, maak dan gebruik van je eigen schaduw of laat iemand een stuk papier erboven houden.
• Beweeg rond je onderwerp om een beter standpunt te vinden. Bijvoorbeeld het kikkerperspectief (laag) of het vogelperspectief (hoog), waardoor je het effect van direct zonlicht kunt verminderen.
• Probeer het tijdstip van je buitenfotografie zodanig te timen dat je bij zonsopkomst of zonsondergang te werk kunt gaan. Dan is er veel minder (direct) zonlicht aanwezig. Voordeel daarbij is dat het aanwezige licht veel mooier en zachter is dan op andere tijdstippen midden op de dag.
• Probeer eens de silhouet techniek, zo maak je optimaal gebruik van de extreme helderheid en contrastverschillen. Creatief gebruik maken van de omstandigheden!

In de camera

Een andere mogelijkheid die je kunt gebruiken is het elimineren van de negatieve effecten van direct zonlicht met behulp van je camera instellingen of andere technische hulpmiddelen.

• Gebruik de flitser om de schaduwen in te vullen die door het felle directe licht worden gemaakt. De flits zorgt voor een betere balans van het licht in je foto.
• Je kunt gebruik maken van een reflecterend oppervlak, zoals een reflectiescherm, of gewoon een wit doek. Plaats dat zodanig dat het licht gereflecteerd wordt richting je onderwerp of model.
• Zorg voor een zonnekap op de lens of scherm deze af met een kaart. Zo voorkom je lens flare, zonlicht wat direct in je lens schijnt.
• Wat dacht je van een polarisatiefilter? Of een ND-filter? Een polarisatiefilter werkt op dezelfde manier als een gepolariseerde zonnebril: minder reflecties en minder licht wat je camera binnenkomt. Een ND-filter zorgt alleen voor een vermindering van de hoeveelheid licht.
• Fotografeer je buitenfoto’s met de juiste witbalans. Maar vergeet ook niet even te experimenteren met andere instellingen om te kijken hoe die uitvallen. Fotografeer je in RAW, dan kun je dat altijd ook nog later bekijken met behulp van bijvoorbeeld Lightroom.
• Lichtmeten met behulp van spotmeting. Dat kun je instellen op je camera. De lichtmeting wordt dan alleen op een heel klein deel van het beeld gedaan. Of centrumgerichte lichtmeting, die neemt een iets groter deel van het beeld, maar nog steeds veel minder dan bij de (normale) matrixmeting. Probeer het gewoon en check de resultaten.

Zowel een beginner als een professional heeft licht nodig om te fotograferen. Dat is het wetenschappelijke deel van het proces. Maar je creëert pas magie als je weet hoe je het licht kunt beheersen!