ISO waarden uitgelegd

De term ISO –wanneer die gebruikt wordt in relatie tot fotografie- refereert aan de mate van snelheid van film. ISO staat voor “International Organization for Standardization”. Deze organisatie is verantwoordelijk voor het definiëren van diverse standaarden in vele industrieën en andere disciplines. In het kader van de fotografie was het ISO systeem van film snelheden gecreëerd om een standaard in te stellen voor de kwaliteit van de films over de hele fotografische industrie. Dat betekende dat, onafhankelijk van het merk film, het te verwachten resultaat praktisch hetzelfde zou moeten zijn, bij gebruik van dezelfde filmsnelheid (ISO waarde).

Natuurlijk waren er onderling tussen de merken wel verschillen, maar niet in hoge mate. Bijvoorbeeld: ISO 200 Kodak film zou in principe dezelfde resultaten moeten geven als een ISO 200 Fuji film. Tevens werden alle films met een consistente ISO waarde geproduceerd (ISO 100, 200, 400, 800), zodat een fotograaf goed kon anticiperen op zijn behoeften qua film, afhankelijk van de gegeven lichtomstandigheden.

De ISO waardering staat voor een relatieve hoeveelheid licht die nodig is om de film juist te kunnen belichten. Hoe hoger het getal, hoe ‘sneller’ de film is, ofwel hoe minder licht nodig is om goed te kunnen belichten. Zo kan op een heldere, zonnige dag ISO 100 film gebruikt worden, en bij binnenfoto’s waar minder licht aanwezig is, is een ISO 800 film meer van toepassing.

En hoewel praktisch de gehele fotografische industrie om is naar digitaal fotograferen, is de ISO term en de invulling daarvan gebleven. Het enige verschil is dat nu geen film meer wordt belicht maar de sensor van de camera. En: in plaats van een heel rolletje film met dezelfde ISO waarde kan de digitale fotograaf per foto bepalen welke ISO waarde gebruikt moet worden. Dit is erg handig voor fotograferen die voorheen met meerdere camera’s, elk gevuld met een ander soort film, om hun nek rondliepen.

Nog enkele zaken die je in de gaten moet houden als het gaat om ISO waarden:

• Hoe hoger de ISO, hoe meer ruis er zal ontstaan in de foto. Dat zie je terug als korrels of spikkels, vooral in de donker gekleurde delen. Gelukkig staat de techniek niet stil en kunnen de nieuwere camera’s steeds beter werken met hoge(re) ISO waarden.
• De ISO waarde is een onderdeel van de belichtingsdriehoek (Diafragma, Sluitertijd en ISO). Dus wanneer je in Diafragmavoorkeuze fotografeert en je past je ISO waarde aan, verandert ook de sluitertijd (ISO hoger, dan sluitertijd korter en andersom). En wanneer je in Sluitertijdvoorkeuze fotografeert en je past de ISO waarde aan, verandert ook de diafragmawaarde (ISO hoger, dan diafragmagetal hoger en andersom).
• Wanneer je van een goed verlichte ruimte naar een donkere ruimte gaat is het een veel gemaakte fout om de ISO waarde vergeten aan te passen. Meestal wordt dit pas opgemerkt bij het bekijken van de foto’s, maar dan is het te laat… Probeer jezelf aan te wennen om geregeld de ISO waarde te controleren. In ieder geval telkens wanneer de camera aangezet wordt.

Voorbeeld van een foto met een (voor deze camera) te hoge ISO waarde: ruis is duidelijk zichtbaar.

Let er ook op dat een lage ISO waarde niet zo gevoelig is voor licht als een hoge ISO waarde. Dus voor een helder verlichte omgeving gebruik je een lage ISO waarde, voor een donkere omgeving gebruik je een hoge(re) ISO waarde.

Wil je eens in de praktijk ervaren hoe de belichtingsdriehoek werkt, volg dan onze Online cursus Basiskennis Digitale Fotografie. Erg leerzaam!

Share on Facebook

Tweet

Bewaren op Pinterest