Lightroom Tip – Stof Verwijderen

We duiken maar weer eens in het mooie pakket Lightroom voor een fotobewerkingstip. Deze keer gaan we kijken naar het verwijderen van stof. Eén van de meest zekere dingen die je hebt wanneer je met een DSLR gaat fotograferen. Vroeg of laat zul je ze terugzien op je foto’s. En hoewel de recentere DSLR’s al vaak een sensorcleaningfunctie hebben -die meestal werkt door middel van trillen- toch kan het op een bepaald moment toch een probleem worden. Dit is zeker het geval bij oudere DSLR’s die zo’n antistoffunctie niet heeft. Stofdeeltjes zijn meestal zichtbaar bij gebruik van een klein diafragma (hoog f-getal) wanneer de scherptediepte het grootst is. En er is niets meer storend dan een grote stofvlek in de luchtpartij van een prachtige landschapsfoto.

De eerste stap is het zoeken van de stofvlekken. Die zijn vaak al zichtbaar bij de standaard schermgrootte, maar er zullen ook kleinere vlekjes zijn die je pas ziet als je kijkt op 100%. De tool ‘Vlekken verwijderen (ofwel Spot Removal) kun je vinden in de Module Ontwikkelen, direct onder het histogram. Het is een cirkel, tussen de knoppen Uitsnijden en Rode-ogencorrectie te vinden. Je kunt ook de sneltoets Q hiervoor gebruiken.

Zoom in (klik op sneltoets Z) op de foto zodat je de stofdeeltjes goed kunt zien. Je kunt bij de tool Vlekken Verwijderen zien dat er een paar opties zijn. Zo kun je kiezen uit twee penselen: Klonen of Retoucheren. Bij klonen wordt een exacte kopie van de pixels gemaakt van het ene deel van de foto naar een ander deel, op dezelfde manier als het Kloonstempel in Photoshop werkt. De andere keuze is Retoucheren en dat is de beste manier van werken. Retoucheren werkt op dezelfde manier als het Retoucheerpenseel in Photoshop door te proberen een match te maken tussen toning, textuur en helderheid van de omliggende pixels.

Om een stofvlek te verwijderen moet je er voor zorgen dat de grootte van het penseel genoeg is om de vlek te bedekken. Klik dan op de stofvlek en een tweede cirkel verschijnt. Lightroom zoekt zelf een geschikt deel, maar je kunt zelf deze tweede cirkel oppakken en een ander deel aanwijzen. Je kunt gebruik maken van de sneltoets Y om een voor en na situatie op het scherm te laten zien.

Voor en Na situatie (klik op de foto voor een grotere versie)

Omdat de stofvlekken op de sensor van je camera zitten en dus niet verplaatsen zou het heel goed kunnen dat alle foto’s die je rond één en dezelfde tijd hebt genomen allemaal dezelfde stofvlekken bezitten. Gelukkig, met Lightroom hoef je dan niet alle foto’s individueel te bewerken! Nadat je de eerste foto volledig hebt schoongemaakt doe je het volgende: rechtsklik in de foto, kies Instellingen en dan Instellingen Kopiëren. In het navolgende dialoogvenster klik je alle opties uit, behalve die van Vlekken Verwijderen. Nu hoef je alleen nog maar bij elke foto van dezelfde shoot te rechtsklikken en kiezen voor Instellingen en dan Instellingen Plakken. Het zal alle stofvlekjes voor je verwijderen. En natuurlijk is het beter om helemaal geen stof te hebben, maar het kan niet altijd voorkomen worden. Gelukkig biedt Lightroom een snelle en eenvoudige manier om hier mee om te gaan.