Onmisbare zaken bij landschapsfotografie

Landschapsfotografie. Het lijkt zo gemakkelijk. Een landschap is er overal en altijd. Dan alleen nog een camera en hup, je kunt een landschapsfoto maken. Easy peasy, toch?

In de basis is het inderdaad niet meer dan dat. Een landschap en een camera, daarmee kun je landschapsfoto’s maken. En dat is (denk ik) dan ook de reden dat landschapsfotografie zo populair is. Want het is heel toegankelijk voor iedereen. Je hebt niet de nieuwste camera of de duurste lens nodig. Met een basis spiegelreflexcamera of systeemcamera en een kitlens kun je deze klus al klaren en ben je in staat om de mooiste landschappen te maken.

Toch zijn er nog een aantal dingen die het fotografische leven een stuk aangenamer maken. Met name die van de landschapsfotograaf. Zaken die niet zozeer onmisbaar zijn, maar die je wel een boel gemak opleveren. En dat zie je zeker terug in het eindresultaat. Kijk eens even mee naar deze accessoires die de serieuze landschapsfotograaf nooit zal thuislaten.

Het statief

Waarschijnlijk is dit meteen het duurste item van deze lijst. Maar dan ook wel het meest cruciale item voor elke landschapsfotograaf. Ze zijn verkrijgbaar in allerlei soorten, maten, gewichten, materialen en prijzen. Helaas is het nog steeds zo dat de kwaliteit van een statief evenredig oploopt met de prijs. Ofwel: hoe beter, hoe duurder. Maar een statief is een haast onmisbaar onderdeel als je echt scherpe beelden wilt maken. Want de meeste landschapsfotografen maken hun beste beelden aan het begin en einde van de dag. Precies, dan zijn de lichtomstandigheden op zijn best, maar dan is er tegelijkertijd ook heel weinig licht. Dat maakt dat het heel lastig wordt om nog uit de hand te fotograferen en scherpe beelden te maken. Daarnaast helpt een statief je in het ‘onthaasten’ waardoor je beter over de compositie kun nadenken en die kunt finetunen.

Statiefgebruik in de praktijk:

De Graduele Filters

Graduele filters (ook wel GND filters genoemd) zijn onmisbaar om het contrastverschil tussen de lichte lucht en het donkere land wat meer in evenwicht te brengen. Vaak zijn de lichtomstandigheden te extreem voor het dynamisch bereik van je camera en zal of de lucht te licht worden of het land te donker. Uiteraard kun je ook je toevlucht nemen tot bracketing (HDR), maar dat betekent dat je veel meer achteraf werk hebt op de computer. Met een gradueel grijsfilter ben je in staat om zowel de lucht als het land goed belicht in één beeld vest te leggen.

Hier zie je twee filters: links een grijsfilter, rechts een gradueel grijsfilter.

De Hot Shoe Waterpas

Dit is vast het goedkoopste onderdeel van de lijst. Soms gebeurt het wel dat je zo’n waterpas krijg bij een bepaalde aanschaf. Goedkoop, maar zeker een gewaardeerd onderdeel. Want hiermee zorg je dat je camera perfect horizontaal staat. Zodat je dat later niet meer hoeft te corrigeren. Tegenwoordig kunnen bepaalde camera’s dit ook op het LCD laten zien. Ook handig, maar het betekent wel dat je in het menu moet duiken terwijl je met andere dingen bezig bent. Met dit waterpasje zie je het in één oogopslag.

De Afstandsbediening

Met de afstandbediening kun je de camera bedienen (als in: de ontspanknop indrukken) zonder dat je de camera aanraakt en daarmee zonder het veroorzaken van beweging. Nog een handig iets: hiermee kun je ook de sluiter open zetten en open houden zolang jij dat wilt. Enorm handig in de Bulb-stand, wanneer de sluitertijd langer wordt dan 30s. Er zijn draadloze en bedrade afstandsbedieningen. Beiden hebben wel voordelen, maar zelf geef ik sterk de voorkeur aan de afstandsbediening met draad. Er zijn heel basic versie te koop, maar ook heel uitgebreide met timers en timelapsefuncties. Mijn voorkeur heeft de basicversie.

De Grijsfilters

Deze lijken een beetje op de hierboven genoemde Graduele Grijsfilters, alleen is hierbij het gehele oppervlak donker gekleurd. Een grijsfilter werkt als een zonnebril voor de camera en heeft maar één doel: licht tegenhouden. Hierdoor gaan de sluitertijden omhoog, deze worden langer. En dat is in bepaalde gevallen precies de bedoeling. Grijsfilters zijn verkrijgbaar in diverse sterkten, zoals 2 of 3 stops, maar ook 6, 10 of zelfs 16 stops. De sluitertijden worden dan zo lang dat alle beweging in beeld uitgesmeerd wordt tot bijvoorbeeld heel vlak water of een zachte gestreepte lucht.

Hier zie je wat een grijsfilter in de praktijk voor je kan betekenen:

Het Polarisatiefilter

Een Polarisatiefilter wordt veelal gebruikt om de verzadiging van de blauwe luchten wat te accentueren. Maar daarnaast hebben ze nog een nuttige toepassing: het wegnemen van (ongewenste) reflecties van niet-metalen objecten, zoals gebladerte, ramen of water. Dit effect versterkt de verzadiging en daarmee de kleuren van het gebladerte. Bij toepassing op water onthult het de details die onder water te zien zijn. En dat betekent dat een Polarisatiefilter een krachtig hulpmiddel is wanneer je landschapsfoto’s maakt waar water in voorkomt.

Het polarisatiefilter in gebruik, boven zonder en onder met: