Er zijn twee manieren om je foto te belichten: met natuurlijk licht of met kunstlicht. Maar er zijn veel meer manieren waarop jij het licht kunt beheersen. En daar gaan we het nu over hebben!
Inhoud van dit artikel:
Natuurlijk Licht
Het natuurlijke licht is het licht om je heen. Wanneer je buiten bent, is meestal de zon de lichtbron. Toch is er een groot verschil in het gebruik van natuurlijk licht in een bewolkte, regenachtige omgeving of wanneer je natuurlijk licht gebruikt op een zonnige namiddag. Allebei een natuurlijke lichtbron, maar o zo verschillend in gebruik.
Zacht Licht
Zacht licht is diffuus en geeft een zachte schaduwen in je foto. Het is het gebruik van indirect licht van je lichtbron. Bijvoorbeeld kun je een bewolkte dag vergelijken met een hele grote softbox die in de lucht hangt. Tussen de lichtbron en jou in. De zon schijnt nog steeds op de aarde, maar wordt gefilterd door de wolken, waardoor zacht licht ontstaat.
Hard Licht
Als je ooit eens hebt geprobeerd om een portretfoto midden op een heldere zonnige dag te maken weet je wat hard licht is en waarom het zo lastig is. Zonlicht geeft een grote hoeveelheid intens licht van slechts één lichtbron. En dat geeft harde lichtplekken op je foto. Daarbij komt ook nog dat mensen hun ogen dichtknijpen voor het harde licht. Dat ziet er niet echt mooi uit. Er zijn twee manieren om hard licht te sturen. Dat is met een reflector of door een diffuser.
Licht Diffuus Maken
Om licht diffuus te kunnen maken, moet je het licht uit de lichtbron zoveel mogelijk verspreiden. Wanneer je binnenshuis fotografeert, met zonlicht dat door een raam naar binnen schijnt, kun je dat diffuus maken door vitrage op te hangen. Of gewoon wit doek is ook geen probleem. In het geval dat je buiten fotografeert, kun je gebruik maken van een grote reflector, gemaakt van doorschijnend materiaal. Dit geeft je de mogelijkheid om het licht te sturen en tegelijkertijd diffuus zonlicht op je onderwerp te laten vallen.
Licht Reflecteren
Reflector kunnen van diverse materialen en kleuren gemaakt worden. Het doel van een reflector is de richting van het licht in jouw voordeel te veranderen. Licht straalt altijd in een rechte lijn. Met een reflector wordt het licht teruggekaatst naar het onderwerp in een zachtere vorm. De hardheid wordt dus iets verminderd. Reflectoren of reflectieschermen zijn meestal gemaakt van een binnenring met diffuus materiaal. Daaromheen kun je dan een hoes doen die zilver of goud gekleurd is. Draai je de hoes binnenstebuiten, dan zijn de kleuren wit en zwart. Dit zijn de zogenaamde 5in1 reflectieschermen. Erg handig en niet duur. Ik heb zelf onlangs nog gebruikt gemaakt van zo’n reflectiescherm tijdens de fotoshoot met Adriëtte en Esther.
Kunstlicht
Hoewel natuurlijk licht geweldig is, zijn er toch momenten dat het bijna onmogelijk is om het fatsoenlijk in je foto te gebruiken. Probeer maar eens te fotograferen in een donkere ruimte. Je kunt dan in feite geen kant uit zonder kunstlicht te gebruiken.
Constant Licht
Constante lichtbronnen maken deel uit van ons dagelijkse leven. Bijvoorbeeld het lampje in de keuken geeft een beetje licht om te fotograferen. Met een constante lichtbron zit je wel vast aan de locatie van die lichtbron. Die zitten vast en kun je niet zomaar meenemen. Wat je ziet is wat je krijgt dus. Een ander nadeel is dat de meeste constante lichtbronnen eenvoudigweg niet voldoende licht produceren om top kwaliteit foto’s te maken. Om dit te compenseren zou je gebruik moeten maken van een langere sluitertijd of een groter diafragma, waardoor er meer licht binnenkomt.
Flitslicht
Door het gebruik van flitslicht in je fotografie ben je in staat om uit te kiezen welk deel je wilt uitlichten. De simpelste weg is door je interne camera flitser te gebruiken. Je kunt echter gebruik maken van een breed scala aan (kunst)lichtbronnen. Meerdere externe flitsers, eventueel in combinatie met een paraplu, een softbox, een reflector, een diffuser…. de mogelijkheden zijn in feite eindeloos. En dat maakt het ook zo leuk! Op deze manier ben je in staat om de zon als lichtbron te imiteren, waarbij je toch controle houdt over de wijze van belichting.
Belichting voor de beginner
Hoe gebruik je de Witbalans?
Fotograferen in het Gouden Uur
Betere foto’s zonder ingewikkeld te doen
Gemakkelijke missers in natuurfotografie
Beste Peter,
Ik was dit verhaaltje even aan het lezen en er staan nogal wat zaken in die niet kloppen. Om er twee te noemen:
1) “Zacht licht geeft zachte schaduwen”. Ook bij zacht licht zijn schaduwen gewoon schaduwen. Of licht hard of zacht is wordt bepaald door de overgangszone tussen de diffuse hogelichten en de schaduwen. Is deze zone abrupt ervaren wij dat als hard licht, is de overgang geleidelijk dan ervaren wij dat als zacht licht.
2) “Om licht diffuus te maken moet je de kracht van de lichtbron verminderen”. Dis is onjuist. Je hebt het hier over de kwaliteit van het licht en niet de kwantiteit. De kwaliteit van het licht wordt bepaald door de grootte van de lichtbron relatief t.o.v. je onderwerp en de afstand relatief t.o.v. je onderwerp. In jhou voorbeeld van vitrage voor het raam is namelijk niet langer meer de zon buiten de lichtbron, maar is de vitrage de lichtbron geworden. Net zoals bij gebruik van een softbox waar niet langer de flitskop de lichtbron is maar het diffuus materiaal voor op de softbox.
Groetjes,
(ook) Peter
Inderdaad heb je helemaal gelijk Peter, dank voor deze toelichting! Punt 1 is een wat technischer benadering van wat ik schrijf, maar bij punt 2 heb je helemaal gelijk, ik heb de tekst aangepast.